KİLO KAYBI

Hastalarda kilo kaybı olabilmesi için alınan ve harcanan enerji arasında dengenin bozulması gerekmektedir. KOAH’lı hastalar için kilo kaybına yol açan nedenler belirtilmiştir.

Kullanılan enerjinin artması

a-İstirahatte harcanan enerjinin artması: Sağlıklı bireylerde solunum için harcanan enerji istirahatte kullanılan enerjinin (İKE) % 2-3 kadarıdır. Sağlıklı bireylerde yaklaşık 36-72 kcal/gün enerji gerekirken KOAH’lılarda 430-700kcal/gün enerji solunum için kullanılmaktadır (7). KOAH’lı hastalarda İKE’nin % 15-25’e kadar arttığı gösterilmiştir (8).

b-Diyete bağlı termogenezde artış: Diyete bağlı termogenez dendiğinde; besinlerin absorbsiyonu, sindirimi ve metabolize edilebilmesi için gerekli olan enerji anlaşılmaktadır. Literatürde çelişkili sonuçlar olmakla beraber kilo kaybına yol açan sebepler arasında bu da düşünülmelidir (9-10).

c-Kullanılan ilaçlar: Özellikle beta 2 agonistler ve teofilin enerji tüketimini etkileyebilirler. Gönüllüler üzerinde yapılan bir çalışmada ölçülü doz inhaler kullanılarak verilen 800 mikrogram salbutomol % 16 oranında oksijen tüketimine yol açmaktadır (11). Teofilin akut dönemde katekolaminlerin inaktivasyonunu önlediği için termojeniktir. Kronik teofilin kullanımı kilo kaybına katkıda bulunabilir (12) ancak bu konu da çok net değildir.

d-Sitokinler: Özellikle tümör nekrozis faktor-alfa düzeyinin kilo kaybı olan hastalarda arttığını gösteren çalışmalar vardır (7,13).

Enerji alımının azalması

a-İştah azalması: Kronik hipoksemiye bağlı olarak postprandiyal dispne sıktır. Bu da hastalarda yemek yeme isteğini azaltmaktadır. Hastalığın ciddiyeti arttıkça alınan enerji miktarı azalmaktadır (14).

b-Besinlerin emiliminde azalma: Bağırsaklarda kronik hipoksemiye bağlı olarak yiyeceklerin absorbsiyonu azalmıştır.

c-Gastrointestinal yakınmalar: KOAH’lı hastaların % 20-25’inde peptik ülser vardır (6). Kullanılan ilaçlar yan etki olarak gastrik irritasyon yapabilirler.

ZAYIFLIK

Şişmanlık özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde önemli bir problemdir ve hemen tüm yazılı ve görsel maedya araçları zaman zaman insanların zayıflamasına yarsımcı olacağını iddia ettikleri yöntemlerden ve diyetlerden bahsederler.

Ancak ne yazık ki toplumun az bir kısmını ilgilendiren zayıflık problemi konusunda yeterli çaba harcanmamaktadır. Bununla birlikte zayıf insanların sağlıklı bir şekilde kilo almaları sanıldığı kadar kolay bir olay da değildir.

Bol miktarda kızartma, hamurişi, tatlı gibi bol kalorili şeyleri günboyu yiyerek sağlıklı bir şekilde kilo alamazsınız, tüm temel besin maddelerinden yeterli ve dengeli düzeyde almanız gerekir.

Sebze ve meyvelerden her gün 5 porsiyon yememiz gerekir. Bunlar doğal olmalıdır, yani dondurulmuş veya konserve olmamalıdır. Sebze ve meyvelerde bulunan antioksidanlar sizi hayat boyu bir çok rahatsızlıktan ve kanserden koruyacaktır.

Süt ve süt ürünleri, özellikle kalsiyum, protein ve vitamin açısından son derece zengin besinlerdir; bunun yanı sıra süt içerek aldığınız kalori miktarını en kolay şekilde arttırabilirsiniz. Eğer sütü sevmiyorum diyorsanız içerisine bir kaşık meyve püresi, meyveli yoğurt gibi şeyler katın. Eğer bol miktarda süt içmeye karar verdi iseniz, az yağlı sütü tercih edin aksi taktirde vücuttaki yağ dengeniz bozulabilir. Süt ürünlerinde de özellikle az yağlı peyniri bol miktarda tüketebilirsiniz.

Kanınızla ilgili her hangi bir problem yaşamamak için her gün iki porsiyon et (kırmızı, balık, tavuk) tüketin. Et demir içeriği açısından en zengin besindir. Ancak iki porsiyondan daha fazla et tüketmeyin. Et yerine yumurta, kuru baklagiller yiyebilirsiniz. Ancak salam, sosis, sucuk, hamburger gibi yağlı ve bol kalorili yiyecekleri en az düzeyde tüketin.

Ara öğünleriniz olsun, bu kilo almanıza yardımcı olur. Ancak yine bu öğünlerde bol kalorili, yağlı ve şekerli yiyecekleri az yüketin.

Belki de en önemlileri; öğün atlamayın, iştahlı ve göz zevkinize hitap edecek şekilde yiyeceklerinizi hazırlayın, yerken zevk almaya çalışın ve DÜZENLİ OLARAK EGZERSİZ YAPIN.

Kilo almanıza yardım edecek ipuçlar

1) yiyeceklerinizi seçerken bol kalorili olmalarına dikkat edin.

2) Günde 4-6 öğün yemek yiyin (hepsi de bol kalorili)

3) Bol karbonhidrat ve protein alın. Ancak unutmayın kalorinizin çoğunluğunu daima karbonhidratlar oluşturmalıdır, proteinler değil.

4) Su için. Şişmanlara sorun, su içsek yarıyor diyeceklerdir, gerçekten de su esinlerin kullanılabilmesi için teml bir besin maddesidir ve kilo kazanmak istiyorsanız bol miktarda içmelisiniz.

5) Geceleri yatmadan 2-3 saat önce yemek yiyin. Böylece kaloriniz az harcanacaktır.

6) Yo-Yo diyeti uygulayın. Bu en iyi kilo alma yöntemlerinden birisidir. 4 gün boyunca yüksek kalorili bir diyet yapın, sonra 3 gün süresince daha çok kalori içeren yiyecekler yiyin. Bu durum zayıflamak isteyen şişmanların başına sık sık gelen bir durumdur. Zayıflamak için diyet uygularlarken, birden kendilerini kaybedip daha çok yemeye başlarlar, ancak siz bunu bilinçli yapacaksınız.

7) Biraz daha fazla sodyum alın. Bu vücudunuzun suyu tutmasını sağlayacaktır. Bu durum da zamanla kas mikarınızın artmasına neden olacaktır.

8) Kırmızı et diğer etlere göre daha fazla kilo almanıza neden olur. Ancak bunu sürekli olarak tüketmeyin, arada başka protein kaynakları da tüketin.

9) Protein ve aminoasit içeren içecekler için, bunlar eczanelerden bulunulabilir. Ayrıca bu amaçla sütün içerisine blendırda parçalnmış hurma koyarak iebilirsiniz.

10) Yiyin ve istirahat edin.